Etkili Kriz Liderliğinin Arkasındaki Psikoloji

Bir grup yöneticiye iyi bir liderin öne çıkan özelliği nedir diye soracak olursak, birinin “Vizyon!” demesi için nadiren beklememiz gerekir ve herkes bunu onaylar. Bir vizyon insanlara ilham verir ve onları harekete geçirir. Genişleme, özgürlük, eşitlik, kurtuluş… Her ne ise, bir liderin vizyonu bize yön ve umut veriyorsa, onu takip ederiz. Eğer vizyona sahip değilseniz, kendinize lider diyemezsiniz.

Bu vizyon büyüsünün, daha büyük bir sorunun yaratıcısı olduğunu düşünebiliriz. Bedensiz, kopuk bir liderlik anlayışı. Vizyonlar hayal gücümüzü tutsak eder, ancak nadiren ruhumuz üzerinde olumlu bir etkiye sahiptirler. İster ülkelerimiz için ölerek ister şirketlerimiz için tükenene kadar çalışarak olsun, vizyonlar aynı şekilde çalışır: Bir gelecek vaat ederler ve yaşamımızı talep ederler. Bazı durumlarda, bu fedakârlık buna değer. Diğerlerinde öyle değil. Bizi ateşleyebileceği gibi, bir vizyon aynı zamanda bizi yakabilir.

Bir liderin cazibesi yalnızca bir vizyona dayandığında, liderlik tam değildir. Ve bu tür vizyoner liderliğin sınırlamaları; kriz, belirsizlik veya radikal değişim zamanlarında acı verici bir şekilde ortaya çıkabilir. Krizler her zaman vizyonları test eder ve çoğu hayatta kalamaz. Çünkü bir fabrikada yangın olduğunda, gelirlerde ani bir düşüş olduğunda, bir doğal afet olduğunda, harekete geçme çağrısına ihtiyacımız yok. Hareket etmek için zaten motive oluyoruz, ancak çoğu zaman sallanıyoruz. İhtiyacımız olan şey, amaçlı hareket edebilmemiz için bir tür tutuş.

Tutmaktan kastım ne? Psikolojide, terimi sık sık şimdi ve burada olana odaklanmak, anda kalmak olarak duyabilirsiniz. Zor zamanda ya da zor duygularda sizi gerçekçi olmayan çözümlerle rahatlatmak yerine durumun zorluğu ile kalabilen kişilerde olan bir tür yansıtma davranışını tanımlayabilir. Genellikle bir otorite figürü olan başka bir kişinin, belirsizlik zamanlarında neler olup bittiğini nasıl anladığını ve yorumladığını açıklar. Tutmak, sıkıntıyı yatıştırma becerisini ve başkalarının kafa karıştırıcı bir durumu anlamalarına yardımcı olma becerisini yorumlamayı ifade eder. Şiddetli bir krizde çalışanlara şirketin fırtınayı atlatmak için kaynaklara sahip olduğuna ve çoğu işin korunacağına dair güvence veren, gelir verilerini yorumlamalarına yardımcı olan ve mevcut müşterilere hizmet vermek için ne yapılması gerektiği konusunda net talimatlar veren bir lider düşünün. Bu yöneticiler durumu sıkıca tutuyorlar, anda kalıyor seçeneklerini değerlendiriyorlar: açıkça düşünüyorlar, güvence veriyorlar, insanları yönlendiriyorlar ve bir arada kalmalarına yardımcı oluyorlar. Bu sayede başkalarına ilham verebilmenin ön koşulunu da sağlamış oluyorlar. Vizyonlarının yanı sıra liderlik yapmış oluyorlar.

Bu tutuş, liderliğin vizyondan daha belirsiz ve nadiren kabul gören bir yönüdür, ancak daha az önemli değildir. Ve krizler vurduğunda, gerekli hale gelir. Liderlerinin tutunabildiği gruplarda karşılıklı destek boldur, çalışmalar devam eder ve sonunda yeni bir vizyon ortaya çıkar. Ayakta kalmak adına yeni bir adaptasyon süreci başlar. Liderler tutunamadığında ve biz birbirimizi tutamadığımızda, kaygı, öfke ve parçalanma ortaya çıkar. Yapılan bir araştırmaya göre strese rağmen, kişinin patronu ve meslektaşlarıyla yanıt üzerinde yakın çalışması daha kapsayıcı ve bilgilendirici olmuş, kriz anlarında kendini feda edenlere şirketin bütünlüğü ve uzun vadeli uygulanabilirliği konusunda güvence vermiştir. Çalışmanın sonucuna göre, bir krizle uğraşırken yaşadığınız olumsuz deneyimin sizde ve bedeninizde oluşturabileceği hasarın tanınıyor oluşu geleceğin ne kadar parlak olduğunun söylenmesinden daha faydalıdır.

Liderler, bir organizasyonun veya grubun yapısını ve kültürünü güçlendirerek kurumsal tutunmayı sağlar. Bunu insanlara iş güvenlikleri veya kuruluşun onlara ne kadar adil davrandığı konusunda güven veren politika ve prosedürleri uygulamaya koyduklarında yaparlar. Kutuplaşmış grupları teşvik etmek yerine, farklı insanların kararlara katılmasına ve yeni zorluklara birlikte uyum sağlamasına izin veren diyaloğu teşvik ettiklerinde yaparlar. Yönetici pozisyonundaki liderler için bu, insanları bir krizde tutmanın en etkili yoludur. Bunu sağlayamamak, sempati ve anlayış ifadelerini içi boş hale getirir.

Kurumsal tutuşu sağlamak için çalışanlarınıza maaşlarına, sağlık sigortalarına ve çalışma koşullarına ne olacağını söyleyin. İşlerini nasıl yaptıkları konusunda ne değişecek? Şimdi temel öncelikler nelerdir? Kimin ne yapması gerekiyor? Tahmin yapamayabilirsiniz, ancak yine de bilinçli yorumlar sunabilirsiniz, bu nedenle, diğerleri yerine belirli önlemlerin mantıklı ve gerekli olmasının nedeni budur. Söylentileri dağıtın. Herkesin katılımını genellikle olduğundan daha fazla teşvik edin ve koruyun. Belirsiz durumlarda insanlara verilebilecek en iyi yatıştırıcı elle tutulabilir bir güvencedir. Ve bu güvence bazen vizyon sahibi bir liderin tek bir sözü olabilir.

Liderlerin vizyonları bazen bizi tutsak ettikleri için onları unutamayız, ama bizi gerçekten özgür kılan bizimle nasıl krize göğüs gerdikleridir.

Kaynakça: https://www.nonprofitjourney.org/uploads/8/4/4/9/8449980/the_psychology_behind_effective_crisis_leadership_petriglieri_spring_2020.pdf